Fazla Mesai Ve Gece Çalışması

Diğer

FAZLA MESAİ VE GECE ÇALIŞMASI

                  4857 sayılı İş Kanununun 41. maddesine göre bir iş yerinde haftalık mesai saati en fazla 45 saattir. Personel bir haftada 45 saati aşan çalışma yaptığında bu fazla mesai olur.

                   Birçok iş yeri 45 saati, çalıştıkları gün sayısına bölerek günlük çalışma saatlerini belirler. Bazı iş yerleri haftada 5 gün çalışırken bazıları 6 gün çalıştığı için gün sayısı farklılık gösterebilir. Fazla çalışma günlük olarak değerlendirilemeyeceği gibi aylık da hesaplanamaz. Her bir işçi için yapılması gereken, her haftanın kendi içinde değerlendirilmesi ve işçinin haftalık 45 saati aşan çalışmalarının fazla çalışma olarak kabul edilmesidir.

                  SSK işlemlerinde ay 30 gün olarak dikkate alınmakta, dolayısıyla aylık çalışma süresi de 30×7.5=225 saat olarak uygulanmaktadır. İş Kanununun 68/I. maddesine göre ara dinlenmesinin süresi; – Dört saat ve daha kısa süreli işlerde onbeş dakika, – Dört saatten fazla ve yedi buçuk saate kadar olan işlerde yarım saat (yedibuçuk saat dahil) – Yedibuçuk saatten fazla olan işlerde ise bir saattir.

                   Fazla mesai, hafta tatili, UBGT ve ücret alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır. Fazla mesaiden kaynaklı davalarda da 5 yıllık zamanaşımına dikkat etmek gerekir. Ancak fazla mesai alacağının belirsiz alacak davası olması halinde açılacak dava ile zamanaşımı süresi dava tarihi itibariyle durmuş olur. Ancak yazılı belgeler yada kayıtlarla tespit edilen fazla mesai alacağı belirsiz alacak davası olarak açılamaz.

1-Gece çalışması; saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir.

2- Toplam çalışma süresinin yarısından fazlasının gece vardiyasında geçtiği çalışmanın tümü gece çalışması olarak kabul edilir.

3-Gece 7,5 saatten fazla çalışan işçi, haftalık 45 saatten az bile çalışsa, fazla mesai ücretine hak kazanır.

4-Gece ve gündüz çalıştırılan ve vardiyalı işlerde, bir hafta gece çalıştırılan işçiler bir sonraki hafta gündüz vardiyasında çalıştırılmalıdır. Ancak gece ve gündüz vardiyalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir. Vardiyası değiştirilecek işçinin kesintisiz olarak en az on bir saat dinlendirilmesi gereklidir. İşçi bu süre kadar dinlendirilmeden diğer vardiyada çalıştırılamaz.

5-Sanayide ait işlerde on sekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.

6-Kadın işçiler her ne şekilde olursa olsun gece postasında yedibuçuk saatten fazla çalıştırılamaz. Kadın işçiler, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın işçiler ise doğum tarihinden başlamak üzere altı ay süre ile gece vardiyasında çalıştırılamazlar.

7-Gece sayılan dönem içinde genel sebeplerle fazla çalışma yapılamaz. Gece çalıştırılacak işçilerden işe başlamadan önce sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olduğuna dair sağlık raporunun alınması gereklidir. Gece çalıştırılan işçilerin, en geç iki yılda bir defa işveren tarafından periyodik sağlık kontrolünden geçirilmesi gerekmektedir.

8-Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü iş yerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde yukarıdaki gece çalışmasına dair yasaklar geçerli değildir.